Wysoki cholesterol u dziecka – przyczyny

Choć nadmierny cholesterol wydaje się problemem dorosłej społeczności, to jednak w wielu przypadkach dotyczy on także najmłodszych. Wysoki cholesterol u dziecka jest w głównej mierze uwarunkowany kwestiami genetycznymi. Rodzinna hipercholesterolemia jest chorobą polegającą na odziedziczonej skłonności do występowania podwyższonego poziomu lipoprotein. Wówczas nawet zdrowy tryb życia nie okaże się pomocny w normalizacji stężenia cholesterolu.

Genetyczne uwarunkowania do wysokiego cholesterolu są jednak tylko jedną z przyczyn. Część dzieci boryka się z podwyższonym cholesterolem właśnie z powodu indywidualnego trybu życia. W tym aspekcie należy wspomnieć przede wszystkim o diecie:

• dużym spożyciu produktów bogatych w cukry proste,
• przesadna ilość produktów odzwierzęcych o bogatej zawartości tłuszczu
• plan żywieniowy bazujący na artykułach spożywczych z tłuszczami nasyconymi.

Wysoki cholesterol może być również rezultatem niedostatecznej aktywności fizycznej. Problem ten jest często powiązany z niewłaściwymi nawykami żywieniowymi. W rezultacie podwyższony poziom cholesterolu jest w przeważającej liczbie przypadków domeną dzieci z nadwagą i otyłością.

Jak leczyć wysoki cholesterol u dziecka?

Leczenie nadmiernego cholesterolu u dorosłych i seniorów jest w głównej mierze ukierunkowane na farmakoterapię. Najczęściej wykorzystywanymi lekami są statyny, które wykazują dużą skuteczność w kontekście normalizacji gospodarki lipidowej. Niemniej jednak stosowanie statyn wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi m.in. bolesnością mięśni, która w skrajnych przypadkach może doprowadzić do miopatii lub rabdomiolizy. Stosowanie statyn u dzieci jest możliwe wyłącznie w przypadku zdiagnozowania rodzinnej hipercholesterolemii – wówczas lekarze polecają użycie najmniejszych możliwych dawek. Warto zaznaczyć, że farmakoterapia statynami jest możliwa tylko dla dzieci od 8. roku życia.

Niemniej jednak w większości przypadków podwyższonego cholesterolu u dziecka leczenie polega na zmianie dotychczasowych nawyków żywieniowych. Dieta antycholesterolowa powinna w głównej mierze bazować na zdrowych tłuszczach – jednakowo roślinnych (np. olej lniany budwigowy) i zwierzęcych (np. tran i kwasy omega-3 pochodzące z ryb czy owoców morza). Zalecane jest również ograniczenie spożycia prostych węglowodanów i redukcja, czy też całkowite wykluczenie spożywania cukru. Ponadto należy:

• zadbać o regularne picie wody,
• wprowadzić odtłuszczony nabiał i chude mięso,
• dodać do każdego posiłku porcję świeżych warzyw – w tym rośliny strączkowe,
• zwiększyć ilość spożywanego błonnika (np. grube kasze, brązowy ryż, ciemne pieczywo i makaron).

Istotne znaczenie w normalizacji poziomu cholesterolu odgrywa aktywność fizyczna. Ważne jest znalezienie u dziecka takiej formy ruchu, która będzie wzbudzać jego zainteresowanie i nie potraktuje jej jako konieczny przymus. Nie każdy chłopiec musi pałać pasją do piłki nożnej, a dziewczynka spełniać się w balecie czy gimnastyce. Istnieje wiele aktywności, które rodzice mogą wykonywać wspólnie ze swoimi pociechami – ważna jest systematyka, co pozwoli na stopniowe zmniejszenie nadmiernego stężenia lipoprotein i przywrócenie niezbędnej równowagi.

Bibliografia:

1. Kamińska E., et al. „Stosowanie statyn u dzieci z hipercholesterolemią rodzinną.” Developmental Period Medicine 2016, 20(4): 328-333.
2. Myśliwiec M., et al. „Postępowanie w rodzinnej hipercholesterolemii u dzieci i młodzieży. Stanowisko Formu Ekspertów Lipidowych.” Kardiologia Polska 2013, 71(10): 1099-1105.
3. Grabiński M. „Hiperlipidemie u dzieci.” Advances in Clinical and Experimental Medicine 2007, 16(1): 165-171.