Nadmierny poziom cholesterolu nie napawa optymizmem. Warto zawczasu wziąć sprawy we własne ręce i rozpocząć odpowiednią walkę z występującą nieprawidłowością. Po czym rozpoznać, że cholesterol jest wysoki i zaczyna stanowić realne zagrożenie?
Nieprawidłowy lipidogram
Jednym z głównych sygnałów, który wskazuje na zainteresowanie się własnym zdrowiem i aktualnym poziomem cholesterolu, jest nieprawidłowy lipidogram. Tym mianem określa się specjalistyczne badanie laboratoryjne, które pozwala na dokładne sprawdzenie stężenia poszczególnych rodzajów tłuszczy we krwi. Normy prezentują się w poniższy sposób:
- cholesterol całkowity < 5 mmol/l (<190 mg/dl)
- cholesterol LDL < 3 mmol/l (<115 mg/dl)
- cholesterol HDL
- A) 1,2 mmol/l (>45 mg/dl) KOBIETY
- B) >1,0 mmol/l (>40 mg/dl) MĘŻCZYŹNI
- trójglicerydy < 1,7 mmol/l (<150 mg/dl)
Wyniki lipidogramu są niezwykle istotnym wskaźnikiem diagnostycznym. Kiedy mowa o problemie? Uzyskanie ponad 200 mg/dl całkowitego cholesterolu powinno skłonić badanego, aby zwrócić uwagę na dotychczasowy styl życia.
Czy w każdym przypadku niezbędne jest włączenie środków farmakologicznych? Nie, leki na obniżenie cholesterolu (tzw. statyny) są rekomendowane wówczas, gdy wyniki lipidogramu mocno odbiegają od wyżej przedstawionych norm. Jak mocno?
- cholesterol całkowity >8 mmol/l (> 320 mg/dl)
- cholesterol LDL >6 mmol/l (>240 mg/dl)
Objawy współistniejące
Jednak nie wszyscy decydują się na regularną diagnostykę własnego zdrowia i niezwykle rzadko uczęszczają na kontrolne badania. Niemniej jednak zbyt wysoki cholesterol dość dosadnie daje o sobie znać. Objawy towarzyszące nadmiernemu poziomowi LDL są łatwo zauważalne i stanowią przyczynę sporego dyskomfortu dla chorego:
- szybkie odczuwanie zmęczenia w obrębie nóg – uczucie ciężkości i wyczerpania
- problemy z koncentracją i długotrwałego pozostawania w stanie skupienia
- występowanie żółtawych grudek w obrębie kącików oczu, łokci, kolan czy zgięć nadgarstków
Zbyt wysoki cholesterol stanowi też podłożę do problemów z utrzymaniem prawidłowej masy ciała. Osoby, które odżywiają się prawidłowo i odnotowują nadmierny przyrost wagi, czy też borykają się z otyłością, mogą mieć kłopoty z nadmiernym stężeniem cholesterolu.
Niejednokrotnie osoby, które nie uczęszczają na regularne badania dowiadują się o nieprawidłowym lipidogramie wskutek innej choroby. Jednym z następstw wysokiego cholesterolu jest choroba wieńcowa – to poważne schorzenie powodujące występowanie niezwykle silnego bólu w klatce piersiowej, kołatania serca, uczucia drętwienia rąk, nudności i zawrotów głowy. Nieleczona choroba wieńcowa może doprowadzić do rozwoju innych poważnych problemów z sercem np. zawału.
Jak przeciwdziałać wysokiemu cholesterolowi?
Oprócz stosowania leków z grupy statyn niezbędna jest zmiana dotychczasowego stylu życia. Dużą rolę w normalizacji poziomu cholesterolu odgrywa prawidłowe odżywianie, które powinno być obfite w zdrowe i wielonienasycone kwasy tłuszczowe EPA, DHA i ALA (czyli omega-3). Ponadto należy unikać smażonego i ciężkostrawnego jedzenia (zwłaszcza czerwonego mięsa), zrezygnować z soli i alkoholu a stawiać na posiłki, które przygotowuje się poprzez gotowanie i pieczenie. Dobrze jest zwiększyć ilość spożywanego błonnika i zapewnić organizmowi optymalną ilość potasu.
Równie ważnym elementem jest aktywność fizyczna, która niekoniecznie musi wiązać się z regularnymi i intensywnymi treningami. Nawet systematyczne spacery mogą okazać się wartościowe w przywróceniu prawidłowego cholesterolu. Ruch z pewnością pomoże w kontroli prawidłowej masy ciała, spalić niepotrzebną tkankę tłuszczową, a także ograniczyć wysoki poziom kortyzolu, który jest często związany z niewłaściwym lipidogramem.
Bibliografia:
- Użarowska M., Surman M., Janik M. „Dwie twarze cholesterolu: znaczenie fizjologiczne i udział w patogenezie wybranych schorzeń.” Kosmos 2018, 67(2): 375-390.
- Kazimierski M., Reguła J. „Ocena skuteczności interwencji żywieniowej opartej na zaleceniach diety DASH u osób z zaburzeniami lipidowymi.” Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, 3(8): 97-102.
- Sygnowska E., Waśkiewicz A. „Sposób żywienia osób z Hipercholesterolemią stosujących odpowiednią dietę i niestosujących diety.” Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2012, 45(3): 608-613.
