Dyslipidemia to choroba charakteryzująca się zaburzeniem równowagi w gospodarce lipidowej. W ciężkich przypadkach preferowanymi lekami są statyny – jednak u osób z problemami o lekkiej i umiarkowanej postaci mogą okazać się zbyt silne w działaniu. Wówczas dobrym rozwiążaniem może okazać się wyciąg z fermentowanego czerwonego ryżu, który jest źródłem monakoliny K.
Statyny a skutki uboczne
Leczenie statynami przyczynia się do zmniejszenia poziomu cholesterolu całkowitego, złego cholesterolu LDL i trójglicerydów, a także powodują niewielkie podwyższenie stężenia dobrego cholesterolu HDL. Niemniej jednak duża efektywność terapeutyczna ma swoją cenę. Stosowanie statyn wiąże się z występowaniem wielu skutków ubocznych, przy czym najpopularnijszymi są dolegliwości mięśniowo-kostne. Uszkodzenia układu mięśniowego o charakterze miopatii, a nawet i rabdomiolizy (rozpadu tkanki mięśniowej). Oprócz tego statyny mogą wywoływać zaburzenia jelitowe, bezsenność, nadmierne zmęczenie czy pogorszenie czynności poznawczych. Statyny są także lekami wykazującymi dużą interakcyjność z innymi środkami farmakologicznymi, ziołami, suplementami diety czy produktami spożywczymi.
Monakolina K – statyna „mniejszego kalibru”
Fermentowany czerwony ryż drożdżowy stanowi bogate źródło monakoliny K – subtancji czynnej, która niejednokrotnie jest uznawana przez specjalistów za naturalną statynę o nieco mniej obciążającym oddziaływaniu na organizm aniżeli lowastatyna czy rozuwastatyna. Właściwości monakoliny K polegają na hamowaniu reduktazy HMG-CoA, enzymu odpowiedzialnego za przemianę HMG-CoA do postaci mewalonianu. W efekcie monakolina K powoduje ograniczenie produkcji cholesterolu wskutek zablokowania procesu powstawania jego bezpośredniego prekursora. Ekstrakt z fermentowanego czerwonego ryżu stanowi też idealną formę wsparcia w profilaktyce niektórych chorób układu krążenia np. miażdżycy naczyń, zawału mięśnia sercowego, nadciśnienia tętniczego i innych powikłań, które wynikają z zaburzeń gospodarki lipidowej.
Wyciąg z czerwonego ryżu – czy rzeczywiście taki bezpieczny?
Stosowanie monakoliny K, jednakowo w postaci leku jak i suplementów diety, było początkowo postrzegane jako prawdziwe remedium dla osób z dyslipidemiami i mającymi wyjątkowo duże problemy w trakcie leczenia statynami. Mniej obciążający wpływ na organizm stanowił dobrą alternatywę dla leków o wyjątkowo intensywnym oddziaływaniu.
Jednak na przestrzeni lat specjaliści zaczęli mieć wątpliwości co do całkowitego bezpieczeństwa, które było oczekiwane w przypadku użycia preparatów z wyciągiem z czerwonego ryżu. Większość produktów dostępnych na rynku zawierały od 3 do 10 mg czystej monakoliny na pojedynczą kapsułkę lub tabletkę. Jak się okazało, ilości te wywołały u niektórych pacjentów skutki uboczne charakterystyczne dla stosowania preparatów statynowych tj. uszkodzenia tkanki mięśniowej, wzrost poziomu aminotransferaz, nudności, zapalenie wątroby czy choroby skóry.
Obawy spowodowały, że Komisja Europejska wprowadziła zmiany i ograniczenia związane z możliwością użycia monakoliny K. Wedle aktualnych przepisów, które weszły w życie 22 czerwca br., preparaty zawierające ekstrakt z fermentowanego czerwonego ryżu muszą zawierać mniej niż 3 mg monakoliny w jednorazowej porcji. Co więcej, rozporządzenie KE podkreśla, że maksymalna dzienna ilość monakolin zawartych w wyciągu z czerwonego ryżu również powinna być mniejsza niż 3 mg.
Preparaty znajdujące się na rynku muszą też zawierać stosowne ostrzeżenia:
- nie są przeznaczone do spożycia dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, dzieci poniżej 18. roku życia i seniorów w wieku powyżej 70 lat
- nie należy ich stosować wraz z lekami na obniżenie cholesterolu
- nie powinno się spożywać większej liczby preparatów zawierających sfermentowany ryż czerwony
Bibliografia:
- Wożakowska-Kapłon B., Salwa P. „Monakolina – pomost między prozdrowotną modyfikacją diety a farmakoterapią hipercholesterolemii.” Folia Cardiologica 2016, 11(4): 318-326.
- https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/leczenie/62423,statyny
- https://mgr.farm/aktualnosci/monakolina-k-nie-tak-bezpieczna-jak-uwazano-beda-zmiany-w-suplementach-diety/
