Czy leki zwiększają ryzyko chorób wątroby?

Choroby wątroby związane z nadmiernym gromadzeniem tłuszczu stają się coraz poważniejszym problemem zdrowotnym na całym świecie. Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) i jej bardziej zaawansowana forma – niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH) – dotykają już około 25-35% światowej populacji. Choroby te są ściśle powiązane z rosnącą liczbą przypadków otyłości, cukrzycy typu 2 i innych zaburzeń metabolicznych. W ostatnich latach naukowcy zaczęli przyglądać się także wpływowi niektórych leków na rozwój tych schorzeń.

Najnowsze badanie przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych wykazało, że hydroksychlorochina (HCQ) – lek powszechnie stosowany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów – może zwiększać ryzyko rozwoju NASH. Naukowcy przeanalizowali dane ponad 600 000 pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Wyniki były zaskakujące – wśród osób stosujących hydroksychlorochinę ryzyko rozwoju NASH było aż o 79% wyższe niż u pozostałych pacjentów. Co ciekawe, wcześniejsze badania sugerowały wręcz ochronne działanie tego leku na wątrobę u osób z otyłością.

Jak wyjaśniają badacze, hydroksychlorochina może powodować toksyczne uszkodzenie wątroby poprzez kilka mechanizmów, w tym wywoływanie stresu oksydacyjnego i procesów zapalnych. Lek ten wpływa także na specjalne komórki odpornościowe wątroby zwane komórkami Kupffera, których rozrost jest powiązany z rozwojem NASH. Lekarze powinni być świadomi tego związku i odpowiednio monitorować stan wątroby u pacjentów przyjmujących hydroksychlorochinę, szczególnie gdy występują u nich inne czynniki ryzyka, takie jak otyłość, cukrzyca czy zaburzenia lipidowe. Wciąż potrzebne są jednak dalsze badania, które pomogą ustalić optymalne protokoły monitorowania i wczesnego wykrywania problemów z wątrobą u tych pacjentów.

Podsumowanie

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) i jej poważniejsza forma – niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH) dotykają obecnie 25-35% populacji światowej. Najnowsze amerykańskie badanie, obejmujące ponad 600 000 pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów, wykazało, że stosowanie hydroksychlorochiny (HCQ) zwiększa ryzyko rozwoju NASH o 79%. Mechanizm działania leku obejmuje wywoływanie stresu oksydacyjnego, procesów zapalnych oraz wpływ na komórki Kupffera w wątrobie. Konieczne jest szczególne monitorowanie stanu wątroby u pacjentów przyjmujących hydroksychlorochinę, zwłaszcza przy współistniejących czynnikach ryzyka jak otyłość czy cukrzyca.