Zaburzenia związane z gospodarką lipidową stanowią podłoże do rozwoju wielu niebezpiecznych chorób. Hiperlipidemia, czyli schorzenie związane z nieprawidłowym stężeniem cholesterolu we krwi, to problem wymagający odpowiedniego postępowania terapeutycznego. Jak należy leczyć hipercholesterolemię?
Hipercholesterolemia — przyczyny i objawy
Problem określany mianem hipercholesterolemii jest zaburzeniem dotyczącym nadmiernego przekroczenia norm dotyczących poziomu cholesterolu w surowicy krwi. Bazując na aktualnych wytycznych, które przygotowało Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne, hiperlipidemia to stan charakteryzujący się obecnością następujących parametrów:
- cholesterol LDL ≥ 115 mg/dl
- cholesterol całkowity ≥ 190 mg/dl
Przekroczenie tych wartości stwarza poważne ryzyko zagrożenia zdrowia dla osób borykających się z rozmaitymi chorobami sercowo-naczyniowymi i niektórymi schorzeniami metabolicznymi (np. cukrzyca). W ich przypadku powyższe wartości powinny wynosić:
- cholesterol LDL ~ 100 mg/dl
- cholesterol całkowity ~ 175 mg/dl
Hipercholesterolemia jest chorobą, która nie wywołuje konkretnych objawów. Długotrwale utrzymujący się stan zwiększonego poziomu cholesterolu sprzyja powstawaniu blaszek miażdżycowych w świetle naczyń. To może natomiast przyczynić się do rozwoju poważnych chorób układu krążenia jak np. miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, a nawet i udarów.
Jakie są rodzaje hipercholesterolemii?
Specjaliści wyróżniają dwa główne typy hipercholesterolemii, które różnią się podłożem rozwoju:
- Hipercholesterolemia pierwotna jest uwarunkowana genetycznie. W jej przypadku przyczyną powstawania może być defekt jednego konkretnego genu (apolipoproteina B100) bądź uszkodzenia kilku genów.
- Hipercholesterolemia wtórna, która jest wywołana innymi czynnikami aniżeli zmianami o charakterze genetycznym. Z jednej strony może być następstwem długotrwałego stosowania niektórych leków (np. preparatów wykorzystywanych podczas leczenia choroby wieńcowej lub środków antykoncepcyjnych). Z drugiej hiperlipidemia może być chorobą współistniejącą przy innych schorzeniach (np. cukrzycy, niedoczynności tarczycy, łuszczycy).
Na czym polega leczenie hipercholesterolemii?
Celem zaplanowanego postępowania terapeutycznego jest dążenie do obniżenia nadmiernego poziomu cholesterolu. Punktem wyjścia jest zmiana dotychczasowego trybu życia, co należy rozumieć jako:
- wzrost spożycia zdrowych i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 (ALA, EPA i DHA)
- wykluczenie produktów przetworzonych i bogatych w produkty potęgujące tycie m.in. sól, proste tłuszcze nasycone, cukier, konserwanty
- zmianę sposobu przygotowywania posiłków na lekkostrawne np. gotowane na parze
- zwiększenie spożycia błonnika pokarmowego i preparatów probiotycznych
- wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej i dążenie do uzyskania optymalnej masy ciała
- zadbać o systematyczne spożycie chudego nabiału i dostarczenie odpowiedniej ilości pełnowartościowych protein
W przypadku hipercholesterolemii można też wykorzystać suplementy diety. W tym celu najlepiej sięgnąć po preparaty zawierające m.in. chrom, witaminy E, B6 i B12, kwas foliowy, wyciąg z czosnku, ekstrakt z karczocha, czy monakolinę K pozyskaną z fermentowanego czerwonego ryżu.
Nie można jednak zapominać, że hiperlipidemia jest także chorobą wymagającą typowo farmakologicznego leczenia. Specjaliści rekomendują stosowanie leków z kategorii statyn, które wykazują skuteczne działanie w zakresie normalizacji poziomu cholesterolu. Jednak w sytuacji gdy takowe środki zawodzą, to należy sięgnąć po żywice jonowymienne o właściwościach ograniczających wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego.
Bibliografia:
- Przysławski J., et al. „Hipercholesterolemia i jej żywieniowe uwarunkowania w grupie otyłych kobiet po menopauzie z różnym stopniem otyłości.” Probl. Hig. Epidemiol 2011 92(3): 545-549.
- https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/88295,hipercholesterolemia
