Nieprawidłowy poziom cholesterolu jest jedną z najczęstszych przyczyn występowania problemów z sercem i układem krążenia. Zaburzenie gospodarki lipidowej sprzyja rozwojowi dolegliwości, które mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie i stanowić zagrożenie dla zdrowia. Kiedy mowa o hipercholesterolemii? Jakie mogą być konsekwencje nadmiernego stężenia cholesterolu? Jak przeciwdziałać wysokiemu cholesterolowi?
Czym jest hipercholesterolemia?
Problem nadmiernego stężenia cholesterolu określa się mianem hiperlipidemii czy też hipercholesterolemii. Jest to stan charakteryzujący się nieprawidłowym lipidogramem, co należy rozumieć jako przekroczenie norm dotyczących stężenia cholesterolu całkowitego oraz lipoprotein o niskiej gęstości. Osoby chorujące na hipercholesterolemię charakteryzują się wynikami:
- ≥ 115 mg/dl w przypadku cholesterolu LDL
- ≥ 190 mg/dl w przypadku cholesterolu całkowitego
Wysoki poziom cholesterolu może być rezultatem uwarunkowań genetycznych. Wówczas przyczyną problemu jest mutacja jednego lub kilku genów mających związek z gospodarką lipidową. Ten rodzaj hipercholesterolemii określa się mianem rodzinnej bądź dziedzicznej – charakterystyczną cechą jest występowanie nadmiernego stężenia cholesterolu u najmłodszych pacjentów.
Niemniej jednak znacznie częściej hipercholesterolemia jest wynikiem niewłaściwego stylu życia. Nieodpowiednie odżywianie jest czynnikiem dominującym – posiłki obfitujące w proste cukry i nasycone tłuszczowe, a pozbawione błonnika i pełnowartościowego białka, prowadzą do nadmiernej masy ciała. Dodając do tego niski poziom aktywności fizycznej, nieprawidłowe nawodnienie i/lub stosowanie niektórych leków (np. antykoncepcji hormonalnej) można oczekiwać zaburzenia prawidłowej równowagi lipidowej, co w konsekwencji spowoduje wzrost stężenia cholesterolu.
Wysoki cholesterol a choroby sercowo-naczyniowe
Nie ulega wątpliwościom, że nadmierny poziom cholesterolu jest realną przyczyną większości chorób serca i układu krążenia. Duże stężenie lipoprotein o niskiej gęstości, czyli złego cholesterolu LDL, sprawia, że krążące we krwi cząsteczki zaczynają się odkładać w ścianach naczyń. Efektem tego jest zmniejszenie drożności naczyń, co w konsekwencji potęguje szansę występowania:
- miażdżycy naczyń
- choroby wieńcowej
- nadciśnienia tętniczego
- stwardnienia ścian tętnic
- zawału mięśnia sercowego
- choroby zakrzepowo-zatorowej
- udaru ischemicznego (niedokrwiennego)
Czynnikami potęgującymi szansę rozwoju powyższych chorób są m.in. nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, nadmierny stres i siedzący tryb życia.
W jaki sposób obniżyć wysoki cholesterol?
Głównym sposobem jest profilaktyka, która polega na właściwym odżywianiu i regularnej aktywności fizycznej. Ruch i odpowiednia dieta umożliwiają normalizację poziomu cholesterolu, a także wspierają zachowanie optymalnej masy ciała. W odżywianiu najistotniejszym elementem jest sięgnięcie po produkty bogate w zdrowe, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 – dieta powinna więc uwzględniać ryby, owoce morza, orzechy i nasiona, oleje roślinne (np. oliwa z oliwek, olej lniany). Ponadto zaleca się zwiększyć podaż błonnika, który wspiera kontrolowanie wagi. Gdy zmiana stylu życia okazuje się niewystarczająca, to wówczas niezbędne jest włączenie farmakoterapii. Najczęściej rekomendowanymi lekami są fibraty bądź statyny, które wykazują dużą skuteczność w normalizacji poziomu cholesterolu. Preparaty te są dostępne wyłącznie na receptę i przeważnie stosuje się je u osób o potwierdzonej hipercholesterolemii.
Bibliografia:
- Szymański FM. „Hipercholesterolemia jako najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego w Polsce. O czym warto pamiętać w codziennej praktyce?” Choroby Serca i Naczyń 2014, 11(4): 204-211.
- Ilow R., et al. „Występowanie czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych w grupie 40- i 50-letnich mieszkańców Wrocławia. Część I.” Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2012, 18(4): 427-434.
- https://www.mp.pl/pacjent/cholesterol/hipercholesterolemia/60580,wysoki-poziom-cholesterolu-kiedy-nalezy-przyjmowac-leki
- https://www.magazynswiatseniora.pl/artykul/podwyzszony-poziom-cholesterolu-jakie-to-moze-miec-konsekwencje-dla-zdrowia-seniora
